Op deze nieuwe Wandelnet-NS-wandeling langs de Zeeuwse zuidkust passeren zeeschepen haast binnen handbereik, slaat de zee eindeloos zijn golven stuk op verweerde palenrijen en liggen vanaf de duintoppen Walcheren en de Westerschelde aan je voeten.
Dansende zeeschepen
Buiten het station van Vlissingen zit je meteen met al je zintuigen in de zee: krijsende meeuwen, de geur van zout en zilt, het zicht op de schepen en het geluid van kabbelende golfjes die sloom tegen de dijk rollen – het is vloed, maximaal is de Westerschelde gevuld. Op het water speelt het botenballet. Zonder enige schroom stoomt de oranje Aurora stevig rechtdoor, met een noodgang spurt de gele loodsboot achterlangs, en diagonaal over de Westerschelde vaart de blauwe veerboot naar de overkant. En daar komt de witte Geestline, het fantoomschip kruist de vaarlijn van het veer en verdwijnt als een Vliegende Hollander snel uit zicht; was ie ooit hier? De rust keert weer, de zee egaal, een minischeepje schuift rustig door het beeld; op naar de volgende scene. De choreografie is in handen van de loodsboten, schuim opwerpend schieten ze weg naar aankomende en vertrekkende schepen en gaan aan boord om de koers te bepalen.
De boulevard
Het eerste stuk van deze nieuwe NS-wandeling speelt zich af in Vlissingen, eerst op de zeedijk, dan volgt bij de haven een blik op Oud-Vlissingen en vervolgens wandel je over de boulevard, met op de kop het beeld van Michiel de Ruyter. Een stukje voorbij de historische Gevangentoren krijgt de boulevard een modern gezicht dankzij de make-over van de laatste decennia. Naast de nieuwe appartementengebouwen staat de lage, oude bebouwing er wat beteuterd bij, maar wat ze gemeen hebben: alle aan het strand, met zicht op het botenballet.
Zang van zee en wind
‘Golfzang’ heet een huis en dat is wat de branding doet. Hol klinkt het zeegeruis als de golfjes stukslaan op het basalt, ergens in de tussenruimten weerklinkt een echo. Extra bruis geven de golven die in brosse schelpen uitspoelen. Eerst de klap van de laatste golf, daarna loopt het water er sissend tussendoor. Meer dan geluid biedt de zee, het is totaaltheater voor de zintuigen. Zie de glinsteringen op het watervlak, als stroboscopische discolichtjes gaan de waterkammetjes aan en uit. Meeuwen scheren voorbij, op de paaleindes zitten twee aalscholvers, spiedend naar vis. Op de punt van de dijk staat het windorgel, waar de bries door de bamboestokken waait, hun gefluit mengt het zich met de soundscape van de zee. En dan de kleuren: de blauwe zee, de witte branding, het gele strand en de groene wieren op het zwarte basalt – langgerekte kleurlijnen strekken zich langs de boulevard uit.
Hanenkammen
Als hanenkammen op een blond hoofd steken de palenrijen haaks vanaf de duinen in de zee om de schurende kracht van eb- en vloedstromen te breken en zo het wegspoelen van zand tegen te gaan. Dichterbij ogen de palen vermoeid, het hout kromgetrokken en gegroefd. Wel hebben ze hun hoofdbedekking, langharige felgroene wieren, die ziltig geuren, ideaal om op te snuiven als net zo’n walmend stookolieschip is langsgevaren. Want het is bijzonder hoe dicht de schepen langs het strand varen, vanuit de hele wereld komen ze naar de haven van Antwerpen. Wereldeconomie verbindt zich met wereldnatuur, want visdiefjes – in de zomer in Nederland, in de winter langs de kusten van West-Afrika – duiken onverschrokken in de golven, kleine visjes scorend.
Dunne duinen
Bij laag water is het fantastisch om over het strand te wandelen, steeds weer dwars door een nieuwe palenrij (bij vloed lastiger, want dan moet je eromheen, elke keer door het mulle zand), omgeven door zeegeluiden, oceaanstomers en vogels. Hogerop is het ook mooi; vanaf de duintoppen is het panorama groots: hoe fraai vlekkerig kan een strand zijn als zon en schaduw, nat en droog elkaar afwisselen, met het ritme van donkere palenrijen tussendoor als strakke lijntjes op een veelkleurig papier. En aan de andere kant is er het uitzicht over Walcheren, in beeld verschijnt zelfs de Lange Jan van Middelburg.
Zoutelande
Over de dunne duinenlijn reikt het zicht tot Zoutelande, prominent komt de kerk in beeld. En of het zo moet zijn steekt de zon steeds vaker door het wolkendek heen – de Zeeuwse Rivièra, Zoutelande met de meeste zonuren van Nederland, maakt zijn reputatie waar. Al is het maar voor even, want in Westkapelle is het weer omgeslagen, de regen benadrukt onbedoeld de trieste ontstaanswijze van de kreek. Bommen van de geallieerden braken op 3 oktober 1944 de dijken om de Duitsers te verjagen, dat lukte uiteindelijk, maar Walcheren verdronk voor de vrijheid van Nederland.
Westkapelle, 1918-2020
Op de kaarten is te zien hoe het bombardement de kustlijn veranderde. Vroeger was de kustlijn bolvormig (a), na het sluiten van de dijk is de lijn hol (a). Grootste verschil is natuurlijk de kreek (b) die ontstond door het bombardement. Nu ligt ie er vredig bij, maar het landschap is volledig omgegooid. Toen een landschap van akkers (c) en hagen (d, de groene ‘streepjes’). De tram (f) reed er dwars doorheen, en de Florisweg (g) kronkelde door het akkerland. In 2020 zijn de hagen verdwenen (verwoest door het zoute overstromingswater, waarna het besloten landschap open werd – d, of veranderd in bos – e), werd de trambaan de Pauluswegeling (f), kruist de N288 (g) als opvolger van de Florisweg de Westkapelsche Kreek. Constante zijn de palenrijen (h). De wandelroute gaat langs de zuidoever van de kreek. (bron: Kadaster)
Nog een keer naar het strand, daar wint de zee terrein, de vloed komt op, schuimgolfjes verschuiven de waterlijn steeds iets verder, straks krijgen de hanenkammen een nieuwe wasbeurt, en op het ritme van de branding trekt de wereld voorbij, vloed na vloed, eb na eb, schip na schip na schip.
Informatie
Startpunt is station Vlissingen, eindpunt na 13 km Zoutelande of na 19 km Westkapelle. Vanuit beide plaatsen reis je met de bus terug naar station Middelburg (minimaal een keer per uur).
Alle informatie (kaartje, routeaanduiding, horeca en beschrijving van bezienswaardigheden) staat op: wandelnet.nl of op ns.nl en kijk bij Dagje Uit. Er staat ook een kaart van de route in de Fotogalerij hieronder. Vanuit bijvoorbeeld Rotterdam, Breda of Tilburg kun je in een dag op en neer, van verder weg is een tweedaagse aan te bevelen, met overnachting in Vlissingen of Zoutelande.
Dit verhaal is geschreven voor het herfstnummer (2021) van Wandelkrant Te Voet.
