Niet veel routes hebben zo weinig kilometers nodig om je door zoveel landschapsvariatie te laten wandelen: heide, vennen, bos, akkers, houtwallen, wilgenpaden en ruime vergezichten over weilanden, ze komen bijna allemaal voorbij op het Appelpad, en helemaal als je de uitbreiding erbij doet over de Appelsche Heide. Daar ligt dat mooie heideven dat op de openingsfoto staat.
Perfect landschap
Nergens is de uitbundigheid van dit fraaie, kleinschalige landschap beter te zien dan op een oude topografische kaart van een eeuw geleden. Kijk maar mee hoe perfect gevarieerd dit landschap erbij lag. Bos (1) en heide (2) liggen naast een hoger gelegen akker (3) – dat hogere is te herkennen aan de zwarte streepjes rond de witte akker. De akker zelf is omgeven door twee houtwallen, de groene lijntjes (4); ze boden beschutting en zorgden ervoor dat vee op afstand bleef.
Nauw verweven
Die afwisseling van bos, akkers en weitjes omgeven door de groene sliertjes van houtwallen herhaalt zich verderop. Opvallend is de langwerpige akker (5), met dank aan de laatste ijstijd, toen ijzige poolwinden zand samenbliezen tot langgerekte duinen. Door hun hogere ligging – lekker droog – waren ze geschikt voor akkerbouw, te meer omdat ze bemest werden met de mest en plaggen van schapen die op de heide graasden (7). Lager lagen de natte wei- en hooilanden, van elkaar gescheiden door houtwallen. Met elkaar vormden akker, heide, weide en beek een nauw verweven systeem, met in het centrum een boerderij, zoals de eeuwenoude Ahof (6).
Behouden landschap
In de loop van een eeuw kan er veel verloren gaan, zeker met een landbouw waar mechanisatie en specialisatie tot grote ingrepen leiden. Maar hier zijn ze zuinig geweest, de boeren stemden eind jaren 1950 een ruilverkaveling die alles strak zou hebben getrokken, weg. Daardoor herken je nog moeiteloos bos (1), heide (2) en houtwal (4) van de oude kaart, en ook de akker (3) al is ie nou groen ingekleurd, als weide. Want er zijn wel degelijk veranderingen, de groene houtwalsliertjes (9) komen minder voor, veel akkers werden weiland (9) en grote delen van de heide (7) zijn ontgonnen tot akker of weiland. Het zijn de afdrukken van specialisatie (vooral veeteelt) en schaalvergroting in de landbouw.
De Appelsche Heide
Een groot deel van de heide (7) bleef bewaard. Je komt er als je het extra rondje doet. Vaak is het er vrij nat, kwelwater komt er aan de oppervlakte. Zo nat dat het niet zo interessant was om te ontginnen. Mooi zo, nu bloeit er de dopheide (al heeft het plantje moeite zich te weren tegen de toenemende vergrassing) en wandel je er in een soort niemandsland, geen mens woont er, geen boerderij staat er. Langs de strakke Woudweg zijn zelfs ontginningen teruggedraaid, de ‘nieuwe natuur’ van cirkelvormige vennen rietvelden hebben het natuurgebied vergroot en robuuster gemaakt, en de eenzaamheid versterkt.
Kippenlijn
De heide was eenzaam, maar was een eeuw geleden niet uitgestorven. Schapen graasden er en die keken toe als de stoomtrein passeerde. De spoorlijn (8), de Kippenlijn, die Nijkerk via kippen- en eierstad Barneveld (vandaar de bijnaam) met Ede verbond, was dwars door de heide aangelegd. Tot 1937 tufte de trein door het vriendelijke land, wat een mooi ritje moet dat geweest zijn. Te weinig passagiers waren er, en na de opheffing zijn alle sporen verdwenen.
De veenweiden
Een groot deel van de route slingert zich door een besloten landschap, maar hoe anders is het begin. Dan zijn er de grote ruimten van en de rechte lijnen door open weidelandschap (10). Je wandelt er door het laaggelegen veenweidegebied, de kavels zijn lang en rechthoekig, gescheiden door slootjes, die overtollig water afvoeren. In al die openheid leidt een pietepeuterig paadje je langs een wilgenrij dwars door de weiden. Een scherp contrast met de rest van de route die daardoor nog meer aan variatie wint.
Informatie
KLOMPENPAD Deze route volgt het Klompenpad Appel, een route van acht km en uitstekend bewegwijzerd (met een rode klomp) in twee richtingen. Een uitbreiding van tweeëneenhalve km brengt je naar de Appelsche Heide. Totaal bijna 11 km.
START Bij Camping en Landwinkel De Maaneschijn, Kamersteeg 3A, 3862 PJ Nijkerk.
Alternatief: bij P Schoenlapperweg (navigatie: ‘parkeerplaats Schoenlapperweg, Nijkerk’). Vanaf de P steekje de Schoenlapperweg over en volg je de routebeschrijving Appelsche Heide.
GPS routeyou-appelpad-en-de-appelsche-heide
ROUTEBESCHRIJVING UITBREIDING APPELSCHE HEIDE
Ga op knooppunt routes rechtsaf. 
Steek (bij de Parkeerplaats) de Schoenlapperweg over en ga na 100 meter LA langs slagboom. Eerste pad naar rechts, en pad langs (vergrast) heideveld volgen. Einde pad (met voor je zicht op een heideven) LA. Pad volgen tot onverharde weg (met fietspad). Daar LA.
Bij kruising met verharde weg (Schoenlapperweg) RD ri Zwartebroek/Amersfoort over de Woudweg. Na 300 m (tegenover nr 10 – let op: nr 10 ligt voorbij 10a) LA en door hek (je wandelt nu op een verbindingsroute tussen twee klompenpaden). Je komt via een bospad met aan het eind een hek uit op de Oude Voorthuizerweg. Daar ga je RA en volg je weer de rode markering van het Appelpad.
HORECA Koffie to go bij de Landwinkel op het startpunt, van dinsdag t/m zaterdag.
VERHARD/ONVERHARD Driekwart van de route is onverhard.
HONDEN niet toegestaan!
LANDGOED MEERVELD Bij het wilgenpad door de weilanden staat dat je er alleen in mag met een toegangskaart van Landgoed Meerveld. Dat kun je negeren, want dit geldt niet voor wandelaars op het Appelpad.
DROOG/NAT In natte tijden kunnen sommige paden erg modderig zijn of zelfs onbegaanbaar. In het najaar van 2023 liepen delen van het wandelpad onder, tot ver in de zomer bleef het pad overstroomd. Fascinerend was het verschil in waterstand, zoals deze foto’s laten zien.
