Twee jaar geleden beschreef ik hoe je via wandelnetwerk Het Groene Hart in de Lopikerwaard rond dorpen als Polsbroek en Benschop weidse dagwandelingen kunt maken over onverharde kades en weilandpaden – terug naar de Middeleeuwen en de weidevogels van nu. Toen was het zomer, nu is het winter en op een mooie, heldere dag zijn er weinig landschappen te bedenken, waar je zo open in de winterse zon kunt wandelen. Daarom deze remake, met hetzelfde landschap als toen, maar met winterse foto’s.
De route start bij natuurgebied Willeskop, maar laat dat ‘rechts’ liggen en gaat linksaf een graskade op, aan twee kanten begeleid door een watergang. Na zo’n 2 km ga je een bruggetje over en blijft er alleen maar eindeloze weidsheid over op het nauwelijks zichtbare paadje door het weiland.
Hier, in het hart van het Groene Hart, is het landschap in hoekige en regelmatige vlakken verdeeld, in noord-zuid richting van elkaar gescheiden door de rechte lijnen van sloten en van oost naar west door een lint van boerderijen of bomen in de verte. In zijn ontwikkeling naar de abstractie van vlakken en lijnen kun je je inbeelden dat Mondriaan zich heeft laten inspireren door dit strak vormgegeven, man made landschap, dat al sinds de tweede helft van de 11e eeuw deel uitmaakt van het West-Nederlandse collectieve geheugen. Na de bedijking van de Lek werd het veengebied voorbij de rivier systematisch ontgonnen in kavels van 1250 meter lang en 110 meter breed. Daarbij werd de bochtige loop van de rivier als uitgangspunt genomen, waardoor de landinwaarts gelegen kades niet volledig strak zijn, maar meebuigen met de meanders van de rivier.
Tussen de kavelblokken kwamen in een lang lint de boerderijen te liggen – daar gingen de kolonisten wonen die hun land mochten bewerken tegen het afstaan van 10% van de opbrengst aan de ‘copers’, die van de Bisschop van Utrecht de concessie tot ontginning hadden gekregen. Zij komen terug in de naamgeving: je wandelt hier door het copelandschap. Bijzonder: na bijna 1000 jaar is de structuur van dit landschap nog tot in detail te beleven – hier maak je werkelijk een stap in de richting van de Middeleeuwen.
Eindeloos
Regelmaat is troef: telkens wandel je 1250 meter van de ene naar de andere kade door grasland; kijk je onderweg naar oost of west dan is het uitzicht eindeloos, want nergens ligt er een kade of dorp in de zichtlijn – niets dan grasland. Na Polsbroek is er een schelpenpaadje, het Kerkepad, en ja, je loopt in de richting van een kerktoren, het is de spits van het godshuis in Cabauw. Katholieke Polsbroekenaren hadden na de Reformatie geen eigen kerk meer, maar via dit paadje konden ze toch de zondagse mis bijwonen.
De veenweiden zijn een belangrijk veeteeltgebied, maar daarvan merk je niets in de winter. Alle dieren staan op stal, de rust en ruimte zijn er compleet.
De vogelmagneet
Opnieuw is er een prachtige achterkade, een smal pad met links en rechts doorkijkjes langs de elzen over het open weidegebied, en dan nog twee keer de weiden in met hun vaste maten: eerst 1250 meter tot het boerderijenlint van Polsbroekerdam en dan tot de volgende achterkade. Waar de winterrust in het weidegebied bijna compleet is, is in natuurgebied Willeskop alles anders, want een kakafonie van vogelgeluiden stijgt op: gesnater, gegak en gekrijs van eenden, ganzen en meerkoeten.
Het natuurgebied bestaat uit ondiepe plassen en bleek sinds de opening in 2002 een eldorado voor vogels; Staatsbosbeheer noemt het dan ook een vogelmagneet, met in het voor- of najaar de weidevogels in de meerderheid.
Bij de vogelmagneet staat een uitkijktoren, een niet te missen hoogtepunt, want je kijkt uit over de plassen vol vogels – levendig en vol lawaai -, met aan de andere kant de rust en ruimte van de veenweiden.
Wandelnetwerk Groene Hart
Deze route is gemaakt met behulp van het wandelnetwerk Groene Hart. Je kunt er je eigen routes uitzetten, opslaan (ook als GPS-bestand) en printen.
De beschreven route begint bij knooppunt 70 (waar ook een Parkeerplaats is) en gaat verder via 79-59-36-35-34-42-38-45-69-70; een route van 12 km.
Uitbreiding met 3,8 km tot 15,8 km: bij knooppunt 69 rechtsaf en via 68 en 73 terug naar 69.
Lange variant van 18 km via knooppunten 27 en 24: 70-79-59-27-24-35-34-42-38-45-69-70.
Er zijn beperkingen: in het broedseizoen zijn niet alle paden toegankelijk. Zie daarvoor de website.
Honden: Tussen knooppunt 59 en 36 niet toegestaan.
Parkeren: aan de Damweg, Polsbroek bij knooppunt 70, of bij knooppunt 45 (Benedeneinde Noordzijde 408 in Benschop).
Openbaar Vervoer: maandag t/m zaterdag buurtbus lijn 505 vanaf station Woerden, of Streekbus 106 vanaf station Gouda naar bushalte De Kwakel in Polsbroek (daar begin je op knooppunt 36, het Kerkepad naar Cabauw, richting knooppunt 35). Op zondag geen busvervoer. Informatie op ov9292 of ns.nl.
Horeca: geen
Voor een print van kaart en praktische informatie: volg de link.
